ساقی عبارت است از حقیقت باعتبار حسب ظهور در هر مظهر که تجلى کرده باشد. و ساقیان بزم عشق کنایه از سمع و بصر انسان باشد، چه اکثر اسباب مستى از این دو راه میرسد و از تجلیات [افعالى به جام تعبیر مى‌کنند و از تجلیات اسمائى و صفاتى به خم و سبو و از تجلیات] ذاتى که موجب فناى فى اللّه و بقاى باللّه است به بحر و قلزم، و آن ذوق و وجد را که از تجلى ذاتى ناشى شود؛ که سالک را از لذت هستى پاکى دهد و موجب فناى او گردد شراب طهور نامند قال اللّه تعالى «وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً» (انسان/۲۱). (رساله مشواق فیض کاشانی)
سری سقطی (سَری سَقَطی) شاگرد معروف کرخی و دایی جنید بغدادی و استاد اوست.در تصوف و عرفان و زهد و تقوی به جایی رسید که او را امام اهل تصوف خواندند.
سعدالدین محمد حموی از عرفای قرن هفتم و استاد شیخ عزیز نسفی و از مریدان و خلفای شیخ نجم الدین کبری و شهاب الدین عمر سهروردی است. وی در کتاب محبوب المحبین و مطلوب الواصلین معتقد است: «اطلاق اسم ولی بعد از حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله به طور مطلق و یا مقید به کسی دیگر جایز نیست مگر به حضرت امیرالمؤمنین و اولاد معصوم او علیهم السلام»
سکون دو نوع بود: یکی از خواص اهل نقصان و آن مقدّم بر سلوک باشد که صاحبش از مطلوب و کمال بی‌خبر باشد، و آن را غفلت خوانند. و دیگری بعد از سلوک که از خواص اهل کمال بوده باشد وقت وصول به مطلوب، و آن را اطمینان خوانند.
مرحوم سید علی قاضی می‌فرمایند: «و العجب لمن یروم مرتبۀ من الکمال و هو لایقوم اللیال» «شگفت از کسی که به دنبال درجه‌ای از کمال است و سحرخیزی ندارد».
نویسنده در این مقاله بعد از بیان ضرورت و اهمیت نماز شب، برای توفیق یافتن در سحرخیزی مواردی را برشمرده‌اند.
يكي از اين عالمان ربّاني كه از مفاخر عالَم اسلام و تشيُّع بوده، فقيه آگاه و عالم اخلاقي و مربّي روحاني سيّد‌بن‌طاووس مي‌باشد كه به جهت اهتمام شديد به مراقبه، او را سيّدِ اهل مراقبه ناميده‌اند... اهتمام بيشتر اين مقاله جستجو در تأليفات ايشان جهت ارائه شرح حالِ معنوي و الهيِ اين بزرگ‌مرد مي‌باشد...
سید حمیری شاعری زبر دست بوده که اشعار زیبایی در مدح اهل بیت دارد او در ابتدا جزء کیسانیه بود اما پس از ملاقات با امام جعفر صادق علیه السلام از مذهب خود به مذهب اثنی عشریه عدول کرد. هنگام وفات سید حمیری یک نقطه سیاه مانند مرکّب سیاه بر صورتش پیدا شد، و کم کم تمام صورت او را سیاه کرد. افرادی از شیعیان که در نزد او بودند بسیار ناراحت شدند، و لیکن نواصب و عثمانی مذهبان، خوشحال شده و شروع به شماتت و سرزنش شیعیان کردند. مدّتی بسیار کوتاه گذشت که در همان جائی که در وهله اوّل نقطه سیاه ظاهر شده بود، یک نقطه سفید و نورانی و درخشان پدیدار گشت، و تمام صورتش سفید و درخشان شد. سیّد حمیری لبان خود را به تبسّم ملیحانه گشود و با حال سرور و شادی، لبخند زنان این شعر را انشاد کرد: (کذَبَ الزّاعِمونَ أنَّ عَلیًّا *** لَنْ یُنَجّی مُحِبَّهُ مِنْ هَنات) وقتی امام صادق علیه السلام خبر فوت او را شنیدند برای او دعا کرده و کفنی مخصوص برای تجهیز او فرستادند.
آیة الحق آقا سید قریش حسینی قزوینی از عرفای بزرگ و مجهول القدر قرن سیزدهم و از اقطاب سلسلۀ کبرویۀ ذهبیه می‌باشند. ایشان استاد امام‌قلی نخجوانی بوده و لذا در سلسلۀ اساتید آیة‌الحق سید علی آقای قاضی به شمار می‌روند.
حضرت آقای حاج سيّد هاشم موسوى حدّاد يكى از قديمى‌ترين شاگردان مكتب اخلاقى و عرفانى عارف بى‌بديل مرحوم آية الله العظمى حاج سيّد ميرزا على آقاى قاضى می‌باشند. ایشان در سیر و سلوک به مقامی رسیده بودند که مرحوم آیةالله قاضی مي‌فرمود: سيّد هاشم در توحيد مانند سنّي‌ها كه در سنّی‌گرى تعصّب دارند او در توحيد ذات حق متعصّب است، و چنان توحيد را ذوق كرده و مسّ نموده است كه محال است چيزى بتواند در آن خلل وارد سازد.
سیر و سلوک، ضرورت سیر و سلوک، سفارش‌هایی برای آغاز سیر و سلوک، مقاطع دشوار سیر و سلوک بخشی از مطالبیست که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.