کمال‌الدین مسعود خُجندی معروف به شیخ کمال و بابا کمال از عارفان و شاعران پارسی‌گوی قرن هشتم هجری و از دست پروردگان شیخ نجم‌الدین کبری است که در صحبت آن عارف بزرگ به مرحله کمال معنوی رسید. و از بزرگان مشایخ خوارزم شد.

باران در اصطلاح عرفا به دو معنای فيض گسترده الهی که بر همه موجودات ریزان است و همچنین غلبه عنایات الهی که مايه فرح سالک است.

زاد و توشۀ سفر یعنی آنچه مسافر به همراه خود برمی‌دارد تا با كمك آن بتواند راه را بپیماید و به سرمنزل مقصود راه یابد. سلوک الی الله هم چون سفری روحانی است نیاز به زاد و توشۀ مناسب خود دارد. زاد و توشۀ سلوك چیزی جز اعمال و آدابی كه سالك انجام می‌دهد تا به مقصد برسد، نیست. جزئیات این اعمال و آداب بسیار است كه اشارۀ به همۀ آنها در این مختصر ممكن نیست و از این‌رو فقط باید به برخی از مهم‌ترین كلیات آنها اشاره كنیم. ولی قبل از شروع تذكار چند نكته را مقدمتاً بایسته می‌دانیم:

بایزید بسطامی ملقب به سلطان العارفین اول کسی است که درباره مقامات «فناء فی الله» و وحدت شخصیه، سخنان عمیق‌تری دارد. پیروان او را ازآن‌روی که نام وی «طیفور» بود، «طیفوریه» می‌گویند. مطابق سخن مشهور، بایزید در سال ۲۶۱ق وفات یافت.

بت (اصطلاح عرفانی) به معنای: ۱ـ مقصود و معشوق، ۲ـ جسم و مادّه، ۳ـ هوا و هوس، ۴ـ نفس امّاره، ۵ـ وحدت، ۶ـ مظهر عشق که عشق همان حقيقت مطلقه است، ۷ـ انسان کامل و قطب زمان.

بحرالمعارف اثر عالم رباني ملاعبدالصمد همداني است که اساتيدم در قم و مشهد مطالعۀ اين کتاب را به جويندگان حقيقت توصيه مي‌کردند. حکيم مفسر آیةالله جوادي آملي مطالعۀ اين کتاب را براي طالبان راه خدا مفيد مي‌دانستند و سفارش مي‌نمودند. برخي از آقازادگان مرحوم قاضي ; گفته‌اند پدر ما اين کتاب را در نجف براي ما تدريس مي‌کرد.

بحر معلَّق کنایه از آسمان است که در اول بیت به آن تصریح شده است. «تکیه آن به که برین بحر معلق نکنیم» یعنی چون آسمان بدخواه اهل هنرست، بهترست که بر او اتکا و اعتماد نکنیم.

حكمت متعاليه همواره همّ خود را مصروف اين مهم داشته است تا آنچه را كه مشهود عارفان است در محور مفهوم‌هاي حصولي در ظرف برهان ارائه دهد.

آنچه در ميان اين تلاشها قرين توفيق بوده است يكي پيمودن راه برهان صدّيقين و ديگري طريق تدقيق در عليت و ترقيق آن تا حد تثبيت تجلّي و تشأّن است.که در این نوشتار آیت الله جوادی آملی برهان صدیقین را بررسی نموده‌اند.

بِشْر بن حارث بن عبدالرحمن بن عطاء بن هلال بن ماهان بن بَعبور (۱۵۰ - ۲۲۶ ه. ق) معروف به بشر حافی (پابرهنه) در خانواده یکی از سران دستگاه حکومتی مرو به دنیا آمد، وی از شاگردان فضیل عیاض و استاد سری سقطی می‌باشد.

بلبل یا هزار، مرغ چمن، مرغ خوشخوان، مرغ سحر، عندليب، نام مرغی است از تيره گنجشک‌ها با چهچهه دل‌انگیز و نغماتی موزون. و از قهرمانان هميشه حاضر غزل فارسی به ويژه غزل سعدی و حافظ.

بهار در اصطلاح عرفان به دو معنای مقام علم که حجاب است و همچنین مقام وجد و حال که مقابل معنای اوّل است. (پس این واژه از أضداد است.)