قبض روح در افراد مختلف متفاوت است برخی از افراد توسط ملائکه جزئیه قبض روح شده و برخی توسط خود حضرت عزرائیل قبض روح می‌شوند اما برخی از افراد به حدی از درجهٔ ایمان می‌رسند که قبض روح آنان از عهده حضرت ملک الموت خارج است لذا بدست أمیرالمؤمنین که از عالین و مُخلَصین بوده بلکه از أعلی افراد این گروه است قبض روح می‌شوند و افرادی که به مقام مخلَصین رسیده باشند قبض روحشان بدست ذات پروردگار می‌باشد.

اقسام قبض، اسباب تحقق قبض در سیر و سلوک، چگونگی درمان قبض، وبیان نکاتی مهم در این زمینه، مطالبیست که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته است.

قسیم النار و الجنه به معنای تقسیم کنندۀ بهشت و دوزخ یکی از صفات امیرالمؤمنین است که در روایات متعدد از شیعه و سنی بیان شده است این روایات را می­توان به سه نحوۀ تفسیر نمود که این تفسیرها با هم منافاتی نداشته بلکه بر یکدیگر مترتب هستند.

قلاش در اصطلاح عرفان به کسی گویند که از دنیا دل بریده است و از هیچ چیز و هیچ کس جز محبوب باکی ندارد. (قلاش و قلندر هم معنایند یا معنایی نزدیک به هم دارند.)

مجموعه نظام هستی از مبدأ تا معاد «دايره وجوديه» را شكل مي‌دهد. اين دايره از دو نيم‌قوس نزول و صعود تشكيل شده است. ابتدای قوس نزول خداوند و انتهای آن بنابر نظر فلاسفه، هيولای اولي و بنابر نظر عرفان، انسان است و پايان قوس صعود نيز خداوند متعالی است. و چون از نگاه اهل عرفان، انسان هم پايان قوس نزول و هم آغاز قوس صعود است وي را «باب الابواب منازل آخرت» گفته‌اند.

ظهور یگانه خداوند موسوم به نفس رحمانی، ابتدا همه موجودات را به صورت علمی در دو تعين اول و دوم (مجملاً و مفصّلاً) پدید می‌آورد، پس از آن در ادامه سير نزولی با توجه ایجادی و مدد وجودی (نه علمی) همه موجودات در تعين‌های خلقی یکی پس از ديگر ـ به‌ترتيب يا به‌تدريج ـ پديد مي‌آيند. اين سير تا آنجا ادامه دارد كه به دورترين نقطه دايره وجود از نقطه آغاز؛ يعنی پایین‌ترين نقطه نزول برسد. در اينجا نصف دايره وجودی خاتمه می‌یابد. اين مقدار از قوس دايره را كه سير نزولی دارد، قوس نزول يا قوس نزولی می‌گویند.

در این نوشتار مولف به عنوان مقدمه ابتدا تحلیل عرفا را از حقیقت ایجاد و اعدام بیان نموده، سپس به انواع قیامت نزد اهل معرفت می‌پردازد؛ اولین نوع از قیامت، قیامت لحظه به لحظه است، نوع دوم قیامت صغرای آفاقی، نوع سوم و چهارم و پنجم به ترتیب قیامت صغرای انفسی، قیامت کبرای شرعی، قیامت کبرای انفسی می‌باشد.

شیخ داود قیصری (م ۷۵۱) از جمله شخصیت‌های مؤثر در عرفان نظری، قیصری است، او شاگرد کاشانی است و شرحی عالی بر فصوص الحکم نگاشته که متن درسی دوره دوم عرفان اسلامی است. قیصری قبل از شرح فصوص مقدمه‌ای در دوازده فصل می‌نگارد که حقاً خود کتابی عالی در عرفان نظری به حساب می‌آید و صدرالمتألهین بسیار به مطالب این مقدمه اهمیت می‌دهد.