عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

خلوت

خلوت عبارت است از دوری جستن از دیگران در حال عبادت و ذکر. خوب است سالک اتاقی را با شرایط خاصی برای ذکر در نظر بگیرد، مثلاً کوچک باشد، ساده باشد، پاک باشد، معطر باشد، از سر و صدا به دور باشد.

خلوت عام و خلوت خاص

خلوت دو گونه است: عام و خاص.

خلوت عام: عبارت است از کناره‌گیری از غیر اهل الله به‌خصوص از غیر فرهیختگان و این همان معنای عزلت است.

خلوت خاص: عبارت است از دوری جستن از دیگران در حال عبادت و ذکر.

استاد میفرمود:

«خوب است سالک در خانهاش اتاقکی را برای ذکر بسازد و در نظر بگیرد».

شرایط اتاق ذکر

۱. کوچک باشد یعنی در حدّ گنجایش سالک باشد.

۲. یک در بیشتر نداشته باشد و پنجره نیز نداشته باشد.

۳. ساده و دور از تجمّلات باشد.

۴. حتی آجر و گچ و آهن و سقفش پاک باشد.

۵. معطّر باشد و در آن از بُخُورات و به خصوص کندر در هنگام ذکر استفاده شود. استاد میفرمود:

«دود کردن عود و کُندر در هنگام ذکر در دفع ارواح خبیثه و تلطیف جوّ مؤثّر است»

و میفرمود:

«کندر اثرش از عود بیشتر است».

۶. در جایی ساخته شود که از ازدحام و سر و صدا به دور باشد.

۷. کف آن خاک یا حصیر باشد و از فرش کردن با فرشهای خوش‌نشین اجتناب شود.


در روایات بر وجود مصلّی (نمازخانه) در خانه تأکید شده است. جایی که دائماً سجاده پهن است و به نماز و عبادت اختصاص دارد. رسول الله و فاطمه زهرا و همهٔ ائمه: در خانه مصلی داشتهاند و مستحّب است انسان با مصلی همچون مسجد رفتار کند. خانوادهٔ شهید مطهری گفته‌اند: ما پس از شهادت آن عزیز از مصلای ایشان برکت‌هایی فراوان حتی شفای مریض، دیده‌ایم.

مطالب مرتبط

شرایط لازم سلوک: ترک عادات، عزم، رفق و مدارا، وفا، ثبات، مراقبه، محاسبه، مؤاخذه، مسارعت، ارادت، ادب، نیت، صمت، جوع، خلوت، سهر، دوام طهارت، خاکساری، ترک لذات، کتمان سرّ، استاد، ورد، نفی خواطر، ذکر، فکر.

عناوین دیگر این نوشتار
  • خلوت (عنوان اصلی)
  • خلوت خاص