شب اول ماه رجب یکى از چهار شبى است که شب زنده‌دارى در آن تأکید شده است. و یکى از مراقبت‌ها این است که در هنگام دیدن ماه در شب اول دعایى که روایت شده است را بخواند. و مستحب است بعد از نماز عشا دعاهاى روایت شده در اقبال را بخواند.
شب اول ماه رجب یکی از چهار شبی می‌باشد که احیاء آن تاکید شده است.
ادعیه شب اول رجب
مستحب است هنگام رؤیت هلال ماه رجب این دعا خوانده شود: «اللّهُمَّ بارِكْ لَنا فِی رَجَبٍ وَ شَعْبانَ، وَ بَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَ أَعِنَّا عَلَی الصِّیامِ وَ الْقِیامِ، وَ حِفْظِ اللِّسانِ، وَ غَضِّ الْبَصَرِ، وَ لا تَجْعَلْ حَظِّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ»[۱]و همچنین مستحب است انسان بعد از نماز عشا بگوید:اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِأَنَّكَ مَلِیكٌ، وَ أَنَّكَ عَلی كُلِّ شَيْ‌ءٍ مُقْتَدِرٌ ، وَ أَنَّكَ ما تَشاءُ مِنْ أَمْرٍ يَكُونُ، اللّهُمَّ إِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ بِنَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ نَبِيِّ الرَّحْمَةِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَی اللَّهِ رَبِّی وَ رَبِّكَ لِيُنْجِحَ بِكَ طَلِبَتِی، اللّهُمَّ بِنَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ، وَ بِالأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ أَنْجِحْ طَلِبَتِی، [۲] و سپس حاجات خود را از خداوند درخواست کند.
نمازهای شب اول
برای این شب نماز‌هائی نقل شده که در این‌جا به دو نماز آسان در این شب اشاره می‌کنیم:
اول: بعد از نماز مغرب ده نماز دو رکعتی بخواند که در هر رکعت یک مرتبه سوره «فاتحه» و «اخلاص» خوانده شود،
از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم روایت شده است که فرمودند:
این نماز را روح‌الامین به من آموخته و کسی که آن را بجا بیاورد خود و خانواده و مال و فرزندانش محفوظ مانده و از عذاب قبر پناه داده می‌شود و از صراط، بدون حساب، مانند برق می‌گذرد.
دوم: دو رکعت نماز بعد از نماز عشا خوانده شود که در رکعت اول آن سوره «فاتحه» و «الم نشرح» را یک مرتبه، «قل هو اللّه احد»را سه مرتبه و در رکعت دوم سوره «فاتحه» و «الم نشرح» و«قل هو اللّه احد»و «معوذتین» را هر کدام یک مرتبه بخواند سپس تشهد خوانده و سلام دهد و بعد از آن سی مرتبه «لا اله إلا اللّه»گفته و سپس سی مرتبه بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم صلوات بفرستد.
پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمودند:
کسی که در شب اول ماه رجب این نماز را بخواند گناهان گذشته او آمرزیده شده و او مانند روزی می‌شود که از مادر متولد شده‌است.
نمازی برای هر شب این ماه
مستحب است در ماه رجب شصت رکعت خوانده شود به این صورت که هر شب این ماه دو رکعت که در هر رکعت آن سوره فاتحه را یک مرتبه وقل یا أیها الکافرون را سه مرتبه و قل هو اللّه احدرا یک مرتبه بخواند و هنگامی که سلام نماز را داد، دستهای خود را بلند کرده و بگوید:لا إلهَ الا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيْكَ لَهُ له الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْیی وَ يُمیتُ وَ هُوَ حَىُّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلی كُلِّ شَىْ‌ءٍ قَدِيْرٌ وَ إِلَيْهِ الْمَصِيْرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ الا بِاللَّهِ العَلِىِّ العَظِيْمِ اللّهُمَ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ النَبىِّ الأُمِّی و دستهای خود را بصورت بکشد.
پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمودند:
«هر کس چنین کند خداوند متعال دعای او را مستجاب و ثواب شصت حج و شصت عمره به او می‌دهد.»
نافله شب در شب اول ماه رجب
مستحب است انسان باقیمانده شب را تا فرا رسیدن وقت نماز شب مشغول به ذکر یا فکر یا مناجات به تناسب حال خود باشد، آنگاه نماز شب را بجا آورده و بعد از هشت رکعت نماز شب سجده نموده و در سجده خود دعای امام ابی الحسن اول علیه السّلام در اقبال روایت شده است را بخواند. و بعد از نماز وتر دو دعایی را که در کتاب اقبال روایت شده بخواند.
۱. لإقبال بالأعمال الحسنة (ط - الحدیثة)، ج۳، ص: ۱۷۳
۲. الإقبال بالأعمال الحسنة» (ط - الحدیثة)، ج۳، ص: ۱۷۵