آثار و ثمرات جوع: حکمت، حفظ قلب، تقرب الی الله، حزن دائم، خفیف المؤونه بین مردم، سخن حق، اعتنائی به سختی و آسانی معیشت ندارد.
يا اَحْمَدُ: لَوْ ذُقْتَ حَلاوَةَ الْجُوعِ والصَّمْتِ والْخَلْوَةِ وما وَرِثُوا مِنْها، قالَ يا رَبِّ:
حضرت عرضه داشت یا رَبِّ! ما میراثُ الجوعِ؟ «ای پروردگار! میراث و آثار و ثمرات جوع چیست؟» از ناحیه ربّ‌العزّة خطاب آمد:
اوّل: الحِکْمَة؛ کسی‌که گرسنگی بکشد، ما به او حکمت می‌دهیم
و او را حکیم می‌کنیم.
دوم: و حِفْظُ القَلْبِ؛ قلبش را حفظ می‌کنیم، نمی‌گذاریم وسواس
در قلبش بیاید.
سوم: و التَّقَرُّبُ إلَیَّ؛ تقرّب به من برای او حاصل می‌شود.
چهارم: و الحُزْنُ الدَّآئِمُ؛ دائماً حزن و اندوه در دل او جای می‌گیرد.
پنجم: و خِفَّة المَؤونَة بَینَ النّاسِ؛ این شخص در بین مردم خفیف‌المؤونه می‌شود، خرجش کم می‌شود. بعضی‌ها خرجشان سنگین است، ولی کسی‌که اهل جوع است، قانع می‌شود و به یسیری قناعت می‌ورزد و لذا خفیف‌المؤونه می‌گردد.
ششم: و قَوْلُ الحَقِّ؛ سخن حق می‌گوید و حقیقت بر زبانش جاری می‌شود.
هفتم: و لایُبالی عاشَ بِیُسْرٍ أَو بِعُسْرٍ؛ اگر چنین بشود أصلاً باکی ندارد که معیشت و زندگیش آسان باشد یا سخت. به هر وضعی از زندگی راضی می‌شود و اعتنائی به سختی و آسانی نمی‌نماید.
یا أَحمَدُ! هَل تَدْری بِأَیِّ وَقْتٍ یَتَقَرَّبُ العَبْدُ إلَی اللَهِ؟ قالَ: لا، یا رَبِّ! «ای أحمد! آیا می‌دانی چه وقتی بنده به‌سوی من نزدیک شده و تقرّب حاصل می‌کند؟ حضرت عرض کرد: نه، ای پروردگار من!»
قالَ: إذا کانَ جآئِعًا أَو ساجِدًا. «خداوند فرمود: در این دو حال تقرّب به من پیدا می‌کند: هنگامی‌که گرسنه بوده یا در حال سجده باشد.»
نتیجه و ملخّص عرائض این شد که: به‌واسطه مجاهده، انسان باید مالک نفس خود شود، و تا نفس خود را مالک نشده، نمی‌تواند تجرّد حاصل کند و مالک‌شدن نفس هم همان‌طور که أمیرالمؤمنین علیه‌السّلام می‌فرماید، به دوام مجاهده است.
دائماً باید با نفسش جهاد کند و آنچه خواستِ نفس است را برآورده نکند و خلافش را انجام دهد. نفسش می‌خواهد همیشه شکم او پر باشد، نفسش دوست دارد همیشه خوابش خوش باشد و شب تا صبح بخوابد؛ باید خلاف نفس انجام دهد.