عيد غدير، كه اشرف و افضل اعياد است، به جهت ربط امّت با امام، و وحدت دلهاى آنان با ولايت، و ورود در سلك سالكان راه، و روندگان طريق مودت و محبت و ايثار و انفاق، و عقل و شعور، و گسترش نور ربانى، و نفحات قدسيه سبحانى، و ارتباط ملك با ملكوت است.
غدير روز بيعت با حق است، روز سر سپردگى است، روز مبادله و معامله نفس با خداوند نفس، روز داد و ستد جنود شيطان با جنود رحمان، روز فراق ظلمت و ورود در جهان روشنى است.
روز غدير نسبت به روزمبعث بمنزله آخرين جزء از علت تامه، بلكه بمنزله باطن يك چيز ظاهر و بمنزله روح نسبت به انسان است. زيرا تمام خيرها و سعادتهايى كه در مبعث وجود دارد مشروط به ولايت امير المؤمنين و فرزندان امامش مىباشد.
فضیلت روز غدیر
امام رضا در روایتی درباره عید غدیر مطالبی می گویند که بخشی از آن را در اینجا ذکر میکنیم:
روز غدیر روزى است كه حضرت إبراهيم در آن روز از آتش رهايى يافت و برای شکرگذاری آن روز را روزه گرفت.
روز کمال دین است که در این روز پيامبر گرامی اسلام على عليه السّلام را بعنوان جانشين خود معرفى و فضيلتهاى او را بيان نمود.
کسی که در این روز خداوند را عبادت کند و خود و خانواده و برادرانش را در وسعت قرار دهد، خداوند او را از آتش رهانیده مال او را افزايش میدهد.
كسى كه در روز غدير به روى برادر خود تبسم نمايد، در قیامت مورد رحمت قرار گرفته، خداوند متعال هزار حاجت او را برآورده نموده و در بهشت قصری از مرواريد به او میدهد و چهره او را زيبا میکند.
اين، روز روز زینت است، كسى كه براى روز غدير خود را بيارايد، خداوند تمام گناهان كوچك و بزرگ او را بخشيده، و فرشتگانى را مأمور مىكند از اين روز تا سال آينده در چنين روزى، براى او كارهاى نيك نوشته و مقام او را بالا ببرند و اگر از دنيا برود با شهادت از دنيا رفته و اگر زنده بماند با سعادت زندگانى خواهد كرد.
كسى كه به مؤمنى غذا بدهد، مانند كسى است كه به تمام پيامبران و صديقين غذا داده است.
كسى كه مؤمنى را ديدار كند خداوند هفتاد نور وارد قبر او نموده، قبر او را وسعت داده و هر روز هفتاد هزار فرشته از قبر او ديدن كرده و به او مژده بهشت مىدهند.
در این روزخداوند ولايت را بر اهل آسمانها عرضه کرد و اهل آسمان هفتم پيش از ديگران آن را پذيرفتند.
اعمال شب عید غدیر
نماز این شب
در یک نماز دوازده رکعتی وارد شده كه مجموع دوازده ركعت، يك سلام در پايان نماز دارد. بعد از هر دو ركعت نشسته تشهد بگوید، در هر ركعتى ده بار «حمد» و«قل هو اللّه احد»و يك بار «آية الكرسى» و در ركعت دوازدهم هفت بار «حمد» و«قل هو اللّه احد»خوانده، سپس دست به قنوت برداشته و ده بار در آن بگو: لا إله إلا اللّه وحده لا شريك له، له الملك و له الحمد يحيي و يميت و هو حيّ لا يموت بيده الخير و هو على كلّ شيء قديرآنگاه ركوع و سجده را انجام داده و ده بار در سجده بگو:سبحان من أحصى كلّ شيء علمه، سبحان من لا ينبغى التّسبيح إلا له سبحان ذى المنّ و النّعم سبحان ذى الفضل و الطّول سبحان ذى العزّ و الكرم، أسألك بمعاقد العزّ من عرشك و منتهى الرّحمة من كتابك و بالاسم الأعظم و كلماتك التّامّة ان تصلّى على محمّد رسولك و أهل بيته الطّاهرين و أن تفعل بى و حاجات خود را بگويد و سپس بگويد:انك سميع مجيب.
دعای این شب
مضمون این دعا شاهد درستى آن بوده و با اين جمله شروع مىشود:«اللّهم انّك دعوتنا إلى سبيل طاعتك...»
اعمال روز غدیر
درباره این روز امام رضا علیه السلام سخنرانی طولانی از امیرالمؤمنین نقل میکنند که در ضمن آن امیرالمؤمنین به اعمال این روز از قبیل نیکوکاری، مهربانی و الفت با مؤمنین، روزه گرفتن، قرض دادن، رفع گرفتاری مؤمنین، صدقه و..اشاره میکنند و در انتها میفرمایند:
اين مطالب را حاضرين به غايبين اطلاع دهند. بايد افراد بىنياز به يارى نيازمندان شتافته و توانگران به افراد ضعيف كمك كنند. رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اين مطالب را به من دستور داده بود.