شیخ محمد باقر ملکی میانجی (۱۳۲۴- ۱۴۱۹ ه.ق) زادهٔ آذربایجان است، پس از تکمیل دروس مقدماتی و بخشی از سطح در آن سرزمین در سال ۱۳۴۹ ق در ۲۵ سالگی به مشهد مشرّف شده و سطوح عالی را نزد مرحوم آقا شیخ هاشم قزوینی و مباحث اعتقادی را نزد مرحوم آقا شیخ مجتبی قزوینی فراگرفت و سپس در درس میرزا محمد آقازاده و میرزا مهدی اصفهانی شرکت کرد و موفق به اخذ اجازه اجتهاد از وی شد.
در سال ۱۳۶۱ ه.ق به آذربایجان بازگشت و پس از هفده سال به قم هجرت نمود و به تدرس خارج اصول و تفسیر قرآن پرداخت از آثار او میتوان به دورهٔ شش جلدی منهاج البیان فی تفسیر قرآن و توحید الامامهٔ اشاره کرد.
شخصیت او از آنجا قابل توجه است که ناشر عقاید میرزا مهدی اصفهانی در قم بودهاست و امروزه برخی از کسانی که در این شهر داعی مکتب تفکیک دارند از شاگردان وی محسوب میشوند.
مرحوم ملکی میانجی با وجود تأثر زیاد از میرزا ولی با مسائل فلسفی و فلاسفه بسیار منعطف عمل مینمود و به جای تندی کردن و انتقاد و کار سلبی، بیشتر به جنبههای اثباتی و استخراج معارف از کتاب و سنّت پرداخت و این امر در شاگردان ایشان نیز آشکار است [۱].
۱. منبع اصلی این نوشتار مقدمهٔ کتاب توحید الامامه است به قلم فرزندش و همچنین یادنامهٔ وی اثر عبدالرحیم اباذری و نیز رک: مکتب تفکیک، ص۳۱۰-۳۱۴