کتاب تاریخ و نقد مکتب تفکیک با ارائه گزارشی صادقانه از تاریخ پیدایش این جریان، به شرح مهم ترین عقائد تفکیک در حوزه روش شناسی و جهان بینی و اعتراضات آن بر فلسفه اسلامی پرداخته و نقاط ضعف آن را به نقد کشیده است.
این کتاب با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و در۲۶۰ صفحه، به همت كانون انديشه جوان و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي منتشر شد.
مکتب تفکیک از جریاناتی است که منکر اعتبار عقل فلسفی و شهود عرفانی بوده و بر پیراسته سازی معارف وحیانی از دست آوردهای بشری تأکید می نماید. کتاب حاضر با ارائه گزارشی صادقانه از تاریخ پیدایش این جریان، به شرح مهم ترین عقائد تفکیک در حوزه روش شناسی و جهان بینی و اعتراضات آن بر فلسفه اسلامی پرداخته و نقاط ضعف آن را به نقد کشیده است.
پيش از اين - علاوه بر آثار فراوانی که به طور ضمنی به بحث تاریخ و نقد مکتب تفکیک پرداخته‌اند- چندين کتاب مستقلّ نیز در نقد اين مکتب نگارش شده است؛ «علم و عقل از ديدگاه مکتب تفکيک»، «آئين و انديشه»، «نقد و بررسي نظريه تفکيک»، «از مدرسۀ معارف تا انجمن حجتيه و مکتب تفکيک»، «بنيان مرصوص»، «رؤياي خلوص»، «صراط مستقيم»؛ اما همچنان نياز به تأليفی جديد در اين زمينه احساس مي‌شد؛ زيرا:
غرض از تأليف کتاب حاضر پديد آوردن اثري است که:
در اين کتاب از کتب گذشته – به ویژهً «بنيان مرصوص» تأليف حجة الإسلام و المسلمين مظفّري – استفاده و تلاش شده مهم‌ترين نکات آن کتب، آورده شود.
کتاب تاریخ و نقد مکتب تفکیک شش فصل دارد:
فصل اوّل: تاريخچه مکتب تفکيک
در اين فصل از پيشينة فلسفه‌ستيزي در خراسان، تاريخ مؤسس اين مکتب و پيروان وي و عوامل شکل‌گيري و رواج آن بحث شده است.
فصل دوّم و سوّم: گزارش و نقد روش‌شناسي مکتب تفکيک
در اين دو فصل رويکردهاي گوناگون اين مکتب در ارزش نقل، عقل و شهود بررسي و نقدشده‌است. در فصل سوّم به اعتراضات عقلي تفکيک بر روش‌شناسي فلسفي نيز پاسخ داده شده‌است.
فصل چهارم: گزارش و نقد آراء تفکیکیان در خداشناسی و جهان‌شناسی و انسان‌شناسی و معاد‌شناسی می‌باشد.
فصل‌پنجم: بررسي نقدهاي تفکيکيان بر فلسفه و عرفان
در اين فصل در دو بخش، نقدهاي روائي و تاريخي مکتب تفکيک بر روش فلسفي و عرفاني ـ به ویژه آن‌ها که در میان معاصران و در فضای غیرتخصصی طرح می‌شودـ بيان و نقد و بررسی شده‌است.
فصل ششم: آثار و نتايج مکتب تفکيک
در اين فصل آثار اجتماعي مثبت و منفي جريان تفکيک به صورت گذرا بيان شده‌است.
در هر بحث به پيشينۀ تاريخي آن اشاره شده تا رابطۀ تنگاتنگ جريان تفکيک با جریان‌های مشابه چون اخباريان و شيخيه روشن شود.
مکتب تفکيک هم با فلسفه و هم با عرفان مخالف است؛ ولي این کتاب بيشتر به نقدهاي آن بر فلسفه پرداخته ؛ زيرا بناي کتاب بر اختصار است و بررسي نقدهاي اين مکتب بر عرفان غالباً نيازمند معلومات تخصًصي است.
اميد است اين کتاب موفّق به معرفي صحيح و صادقانۀ اين جريان شده و با نقدهاي علمي راه را بر پويندگان معارف قرآن و عترت هموار نموده و مقبول درگاه حضرت احديت و اهل بيت عليهم‌السلام قرار گيرد.