عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

انما یتقبل الله من المتقین

«انما یتقبل الله من المتقین» آیه ۲۷ از سوره مائده است و بر اساس این آیه قبول اعمال وابسته به ترک محرمات است.

دستور العملی از آیت الله قاضی

آیت الله قاضی در ضمن نامه ای به یکی از شاگردان خود می فرمایند:

و زنهار از محرّمات احتراز کن. در جلوگیری سالک از قبولی عمل، هیچ‌چیز مثل عمل محرّم نیست. سالک باید سعی کند که کوچک‌ترین گناهی از او سر نزند و إلاّ به همان مقدار که گناه انجام می‌دهد نقصان پیدا می‌کند.

تشبیه گناه به آفت زمین

نفس سالک مثل زمینی است که باید صلاحیّت و آمادگی کشت و زرع را داشته باشد تا بتوان در آن زراعت کرد، اگر صلاحیّت نداشته و فاسد باشد هرچه شما در آن بکارید محصول خوبی نمی‌دهد و قابل استفاده نیست. أعمال انسان هم اگر همراه گناه باشد قبول نمی‌شود. اگر از انسان گناه سر بزند کارهای خیر و أعمال حسنه و حتّی عبادات او همچون نماز و حج مورد قبول واقع نمی‌شود و اگر شبها تا صبح بیدار باشد فائده‌ای نمی‌بخشد.

لذا امام صادق علیه‌السّلام فرمودند: و اعْلَمْ أنّهُ لایَنفَعُ اجْتِهادٌ لا وَرَعَ فیهِ. «و بدان‌که تلاش در عمل بدون ورع نفعی ندارد.» خداوند أعمال چه کسانی را قبول می‌کند؟ إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ. (مائده:۲۷) «خداوند فقط از کسانی‌که باتقوی هستند و عمل حرام از ایشان سر نمی‌زند قبول می‌نماید.»

پس باید سالک راه خدا سعی کند کوچکترین عمل محرّمی از او سر نزند و چنانچه خطا کرد و عمل محرّمی از او سر زد فوراً استغفار کرده توبه نماید. لذا اولیاء خدا و بزرگان اهل معرفت، بر اجتناب کامل از معاصی تأکید داشته و آن را اوّلین قدم و مرحله سلوک محسوب می‌فرمودند و به همین جهت مرحوم قاضی دوبار این معنی را تکرار کردند.

شیخ کلینی (ره) از امام صادق علیه‌السّلام روایت می‌کند که فرمودند:

إنّ اللهَ تَبارَکَ‌وتَعالَی لایَقبَلُ إلاّ العَمَلَ الصّالِحَ و لایَقبَلُ اللهُ إلاّ الوَفآءَ بِالشُّروطِ و العُهودِ؛ فمَن وَفَی لِلّهِ عَزَّوجَلَّ بِشَرطِهِ و اسْتَعْمَلَ ما وَصَفَ فی عَهدِهِ نالَ ما عِندَهُ و اسْتَکْمَلَ ما وَعَدَهُ.

إنّ اللهَ تَبارَکَ‌وتَعالَی أخبَرَ العِبادَ بِطُرُقِ الهُدَی و شَرَعَ لَهُم فیها المَنارَ و أخبَرَهُم کَیفَ یَسلُکونَ؛ فقالَ: وَ إِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تَابَ وَ ءَامَنَ وَ عَمِلَ صَلِحًا ثُمَّ اهْتَدَی. و قالَ: إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ؛ فمَنِ اتَّقَی اللهَ فیما أمَرَهُ لَقیَ اللهَ مُوءمِنًا بِما جآءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّی‌اللهُ‌علَیهِ‌وءَالِه (الکافی، ج۱، ص۱۸۲).

همچنین حضرت رسول اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرمودند: أصلُ الدّینِ الوَرَعُ کُنْ وَرِعًا تَکُنْ أعبَدَ النّاسِ و کُنْ بِالعَمَلِ بِالتَّقوَی أشَدَّ اهْتِمامًا مِنکَ بِالعَمَلِ بِغَیرِهِ فإنّهُ لایَقِلُّ عَمَلٌ بِالتَّقوَی و کَیفَ یَقِلُّ عَمَلٌ یُتَقَبَّلُ لِقَولِ اللهِ عَزَّوجَلَّ: إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ و فی الوَحْیِ القَدیمِ: العَمَلُ مَعَ أکْلِ الحَرامِ کَناقِلِ المآءِ فی المُنْخُلِ (بحارالأنوار، ج۶۷، ص۲۸۶).

و نیز از ائمّه علیهم‌السّلام نقل شده است که: جِدّوا و اجْتَهِدوا و إن لَم‌تَعمَلوا فلاتَعْصوا فإنّ مَن یَبْنی و لایَهدِمُ یَرتَفِعُ بِنآوءُهُ و إن کانَ یَسیرًا و إنّ مَن یَبْنی و یَهدِمُ یوشِکُ ألاّیَرتَفِعَ بِنآوءُه (بحارالأنوار، ج۶۷، ص۲۸۶).

مطالب جدید