سلام علیکم!
بنده جمله‌اي از علامه طباطبائي رحمت الله علیه شنيده ام (يادم نيست كجا) كه ايشان اواخر عمر شريفشان بعد از عمري سیر و سلوک و تفلسف و تفقه در دين فرموده‌اند من در طول عمرم فقط چند بار موفق به تعقل شده‌ام.!!!!
حال اولا اين حرف صحيح است يا خير؟! و اگر صحيح است منبع حرف كجاست؟! و اينكه با توجه به اين حرف با عرض معذرت ماها در زندگي خود داريم شخم مي زنيم و براي يكديگر جوك تعريف مي كنيم نه تعقل.
اصولا اين حرف يعني چه؟! اگر تعقل اينقدر سخت است كه شخصي مانند علامه ره در طول كل عمرش چند بار موفق به تعقل مي شود پس نبايد از اكثريت قريب به اتفاق افراد انتظار تعقل و عقلانيت را داشت.
سلام علیکم
بنده این مطلب را از اساتید از حضرت آیت‌الله جوادی آملی بدین مضمون در خاطر دارم که از حضرت علامه پرسیده‌اند شما آیا موفق به شهود «کلی» شده‌اید فرموده‌اند مدتی است که چنینم.
آنچه حقیر در توضیح این مطلب می‌دانم آنست که (لطفاً شما باز هم در این باره تحقیق نمائید) مراد حضرت علامه شهود مستقیم حقائق کلیه و ورود در عالم عقول مفارقه و مجردات تامه است که از مراحل عالی سلوک می‌باشد و تا قبل از آن در حقیقت انسان عقل و مجرد تام را شهود کامل نمی‌کند.
و این سخن به معنای بی‌اعتبار بودن ادراکات انسانی قبل از وصول به این درجه نیست و افکار انسانی هر یک در جای خود اگر شرائط قیاس منطقی را داشته باشد قابل اعتماد است.
و خلاصه آنکه تعقل و ادراک کلی گاهی به معنای ورود در عالم مجردات تامه و شهود عقول مفارقه است و گاه به معنای تفکر منطقی که با همین ادراک ناقص ما از کلیات انجام می‌شود. (درباره نحوه ادراک کلیات در فلسفه بحث شده است که به اتحاد با جوهر مفارق است یا شهود آن از دور یا ... )