عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

توبه میرزا مهدی اصفهانی در آخر عمر؟!

بسم الله الرحمن الرحیم

در کتاب صراط مستقیم فرموده اید، به نقل از آیت الله بهجت که میرزا مهدی اصفهانی در آخر عمر توبه کرده بودند چقدر موثق است؟

چطور هیچ دست خطی یا مکتوبی از ایشان در این زمینه نیست؟ چرا هیچ کدام از شاگردان بزرگان ایشان این جریان را نقل نکرده اند؟؟

حاج شیخ محمد حسن وکیلی
پاسخ:۱

ناقل خود حضرت آیت‌الله بهجت می‌باشند و در کتاب زمزم عرفان هم نقل شده است و چه ثقه‌ای موثق‌تر از ایشان.

نکته اینست که هیچ کس نگفته ایشان از عقائدش توبه نموده و توفیق فهم حقیقت را یافته است بلکه سخن در آنست که ایشان توفیق توبه از فحش و ناسزاگوئی و لعن را یافته‌اند و از این گناه کبیره که سالیانی در طول اقامت در مشهد بر آن مداومت داشته‌اند پشیمان شده‌اند. حال اگر شاگردان میرزا معتقدند که ایشان با همین گناهان از دنیا رفته‌اند خود می‌دانند ولی ما به اعتماد مرحوم حضرت آیت‌الله العظمی بهجت ایشان را توبه‌کار دانسته و بر روحشان تحیت می‌فرستیم.

توبه از یک گناه مسأله ای نیست که نیاز به نوشتن در برگه داشته باشد و فقط از طریق مرتبطین فهمیده می‌شود. علاوه بر آنکه حقیر از برخی از منتسبین به تفکیک شنیدم از قول شاگردان میرزا مثل مرحوم میرزا جواد آقا و مرحوم آیت‌الله مروارید که ایشان گاهی در درس به حکیم یا عارفی ناسزا می‌گفت و بعداً‌ به وی می‌گفتند ایشان شخص متشرعی است و وی در نماز شب خود از ناسزائی که گفته بود توبه می‌نمود و معروف است که مرحوم میرزا جواد آقا یک بار پس از درس که ایشان خیلی اهانت می‌کند و می‌خواسته‌اند نماز جماعت بخوانند به مرحوم مروارید می‌گویند از آقا خواهش کنید که توبه نمایند و مرحوم مروارید می‌فرمایند که من چنین جسارتی نمی‌کنم و مرحوم میرزا جواد آقا خودشان از ایشان تقاضا می‌کنند که توبه کنند. (این داستان در میان تفکیکیان از مسلمات است و خود مرحوم آیت‌الله مروارید نیز نقل می‌فرمودند.)

پس ایشان به تعبیری مکرراً توبه نموده‌اند و باز به این گناه دچار گشته‌اند تا آخر عمر که توبه کلی نموده‌اند.