عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و بیان اعمال شب عرفه

منبع: المراقبات ترجمه ابراهیم محدث بندرریگی ٬ صفحه ۴۳۸

پاداش عبادت در شب عرفه برابر با صد و هفتاد سال عبادت است.

فهرست

شب عرفه‌

دعای شب عرفه

درباره شب عرفه روايت شده است كه دعاى خير در آن مستجاب است و كسى كه در آن به فرمانبردارى خداى متعال مشغول شود پاداش صد و هفتاد سال را دارد. شب مناجات بوده و كسى كه در آن شب توبه كند خداوند او را مى‌بخشد. و مستحب است دعايى كه اول آن«اللهم يا شاهد كل نجوى»مى‌باشد، خوانده شود.

از مضامين اين مناجات گرانقدر غافل نشو. اگر اهلش باشى علومى در آن وجود دارد كه سزاوار است مسلمان تمام عمرش را صرف تحصيل آن نمايد. با زنده‌دلى و حضور قلب با آن دعا كن نه با غفلت.

درباره اسماء، صفات و كارهاى خداوند كه در آن آمده است انديشه نماکه اگر مقدار بسيار كمى از حقايق آن را درك و بعضى از مرادات آن را بفهمى اين مطالب را باور خواهى كرد.

منظور از نام‌هايى كه در اين دعا با آن به خدا سوگند ياد مى‌شود، نام لفظى و زبانى است، يا اسمى است كه وجود خارجى و عينى دارد؟ شايد با تفكر در آن بخصوص در فرازهايى مانند:«و باسمك الذي رفعت به السموات بلا عمد و سطحت به الارض،...و به نامت كه با آن آسمان‌ها را بى‌ستون برافراشته و زمين را گسترده نمودى...» دريابى كه مراد اسم عينى است. و نيز اين فراز:«و باسمك السبوح القدوس البرهان الذي هو نور على كل نور، و نور من نور، و نور يضي‌ء منه كل نور اذا بلغ الارض انشقت...،با نام سبوح، قدوس و برهانت كه نور آن افزون از تمام نورها و نورى است از نور و نورى است كه هر نورى از آن روشنى مى‌گيرد، و آنگاه كه به زمين رسد شكافته مى‌گردد...» با نامهاى لفظى سازگارى ندارد. زيرا اين صفات را در نامهاى لفظى نمى‌توان تصور كرد مگر اين كه آنها را طورى تفسير كنيم كه به نامهايى كه وجود خارجى دارند برگردند.

در اين مناجات و بيشتر مناجاتهاى طولانى تصريح شده است كه وجود هر چيز و آفريدن آن فقط با نامهاى خداست كه از اين مطلب نبايد غفلت نمود. بهمين جهت در اين معانى انديشه كن، شايد با نور تفكر به علوم حقيقى كه تاكنون از آن غافل بوده‌اى و اسرار وجود دسترسى پيدا كنى. همان كه در قرآن عزيز با عبارت ايمان به خدا،فرشتگان، كتابها و پيامبران او و روز قيامت، به آن اشاره شده است. و آنگاه نعمت كسى كه اين مطالب را به تو آموخته است سپاسگزارى كن.

تسبیح

از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نيز روايت شده است كه اگر كسى هزار باربگوید سُبْحانَ مَنْ فِي السَّماءِ عَرْشُهُ، سُبْحانَ الَّذِي فِي الارْضِ سَطْوَتُهُ، سُبْحانَ الَّذِي فِي الْبَحْرِ سَبِيلُهُ، سُبْحانَ الَّذِي فِي النَّارِ سُلْطانُهُ، سُبْحانَ الَّذِي فِي الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ.سُبْحانَ الَّذِي فِي الْقُبُورِ قَضاؤُهُ، سُبْحانَ الَّذِي فِي الْهَواءِ امْرُهُ، سُبْحانَ الَّذِي رَفَعَ السَّماءِ، سُبْحانَ الَّذِي وَضَعَ الارْضَ، سُبْحانَ مَنْ لا مَنْجَا مِنْهُ الَّا إِلَيْهِ.، هر چيزى كه از خدا بخواهد به او عنايت مى‌فرمايد مگر اين كه قطع رحم يا گناهى را درخواست نمايد.

زيارت امام حسين عليه السّلام

زيارت امام حسين عليه السّلام در اين شب مستحب است.

از كارهاى مهم اين شب مراجعه به حاجيان معصوم عليهم السّلام در اول و آخر آن است، همانگونه كه بارها در اوقات شريف گفته‌ايم.

مقالات مرتبط

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و بیان اعمال روز عرفه