معیشت ضنک به معنای زندگی سخت، تعبیری است که در آیهٔ ۲۰ سورهٔ طه بیان شده است در این آیه یکی از عواقب اعراض از یاد خدا را معیشت ضنک دانسته و می فرماید: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی» بر اساس آن چه در روایات آمده مراد از زندگی سخت عذاب عالم برزخ است نه سختی در دنیا لذا تفسیر آیه چنین می شود: افرادی که از یاد خدا اعراض کنند حتما در قبر و برزخ زندگی سختی خواهند داشت و در قیامت کور محشور می شوند.
وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمی. ( آيه ۱۲۴، از سوره ۲۰: طه)
در بعضی از روایات وارد شده است که مراد از معیشت ضنک عذاب عالم برزخ است.
مجلسی رضوان الله علیه در ذیل خبر مرویّ از حضرت سجّاد علیه السّلام که درباره عذاب قبر بیان فرموده‌اند و از جمله عذاب‌ها معیشت ضنک را شمرده‌اند، گوید: و «این خبر دلالت دارد بر آنکه مراد از معیشت ضنک در آیه مبارکه، همان عذاب قبر است و مؤیّد این معنی آنست که قیامت را بعد از آن در آیه ذکر کرده است و بسیاری از مفسّرین این چنین تفسیر نموده‌اند؛ و نمی‌توان گفت که مراد از معیشت ضنک بدی حال است در دنیا، چون می‌بینیم بسیاری از کافران در دنیا معیشت راحت و طیّب و گوارا دارند؛ و بسیاری از مؤمنان به خلاف آنانند. («بحار الانوار» ج ۶، از طبع حیدری، ص ۲۱۵)»
«و در «مَجمعُ البیان» نیز گفته است که: گفته شده است که مراد از معیشت ضنک عذاب قبر است و این معنی از ابن مسعود و أبو سعید خُدْری و سُدّی روایت شده، و أبو هریره مرفوعاً روایت نموده است. (همین موضع از کتاب «بحار»)»
در «أمالی» شیخ طوسی نامه‌ای را که أمیر المؤمنین علیه السّلام به اهل مصر می‌نویسند و با محمّد بن أبی بکر ارسال میدارند ذکر میکند. این نامه بسیار مفصّل و حاوی مطالب آموزنده و بیدار کننده‌ای است. در آن نامه مفصّلًا از مرگ و عواقب آن سخن به میان آمده تا آنکه حضرت می‌نویسند: وَ إنَّ الْمَعِیشَةَ الضَّنْکَ الَّتِی حَذَّرَ اللهُ مِنْهَا عَدُوَّهُ، عَذَابُ الْقَبرِ. («أمالی» شیخ، طبع نجف، جلد اوّل، ص ۲۷)