عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

توسل

منبع: کتاب سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی) ، صفحهٔ ۳۰۶ تا ۳۰۸

سالک باید به همه پیشگامان راه کمال که شامل انبیا، اوصیا و اولیای الهی هستند احترام بگذارد و به دامانِ همه دست توسل بگشاید.

فهرست
  • ↓۱- توسل
    • ↓۱.۱- ۱. توسّل به عنایت چهارده معصوم
    • ↓۱.۲- ۲. توسّل به عنایت حجّت زندهٔ هر عصر
    • ↓۱.۳- ۳. توسّل به عنایت حضرت سید الشهداء سلام الله علیه
  • ↓۲- مطالب مرتبط
  • ↓۳- پانویس

توسل

مقربان درگاه پروردگار عبارتند از انبیا، اوصیا و اولیای الهی.

سالک باید از توسّل به ساحت مقربان درگاه الهی غفلت نورزد. اماکن مرتبط با آنها و به‌ویژه مرقد آنها را زیارت کند و دائماً از آنان همت بطلبد.

بر سر تربت ما چون گذری همت خواه

که زیارتگه رندان جهان خواهد بود [۱]

مؤمن به همهٔ انبیا و اوصیا احترام می‌گذارد:

«لا نُفَرِّقُ بَینَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِه» (بقره/۲۸۵)؛

«ما میان هیچ‌یک از پیامبران خدا فرق نمی‌نهیم» شمار انبیا و اوصیا برای ما معلوم نیست. در برخی روایات تعداد هریک از انبیا و اوصیا را یکصد و بیست و چهار هزار گفته‌اند [۲]. چه اینکه تعداد اولیای الهی هم نامعلوم است، فقط سالک مجاهد مرحوم شیخ حسنعلی اصفهانی احتمال داده‌اند به ازاء هر پیامبر، ۱۰ ولی داشته باشیم، یعنی یک میلیون و دویست و چهل هزار ولی [۳].

به هر حال، سالک باید به همهٔ پیشگامان راه کمال احترام بگذارد و در دل به آنها توسّل جوید، ولی در سه مورد این توسّل لازم‌تر و کارسازتر و بیشتر مورد تأکید است.

۱. توسّل به عنایت چهارده معصوم

که هم راه مستقیم به سوی خدایند:

«أَنْتُمُ الصِّرَاطُ الْأَقْوَم» [۴] و هم راهنمای راه «وَ أَدِلَّاءَ عَلَی صِرَاطِه» [۵] و هم نشانه‌های هدایت «وَ أَعْلَامُ الْهُدَی» [۵]. ادلهٔ ضرورت توسّل به این سلسلهٔ نور به قدری فراوان است که قابل شمارش نیست.

۲. توسّل به عنایت حجّت زندهٔ هر عصر

که در زمان ما مهدی موعود حجت ‌بن‌ الحسن العسکری علیه السلام است. ضرورت اعتنای تام به حضرت که استاد خاصّ و قطب عالم امکانند، در بحث راهنمای سفر گذشت.

۳. توسّل به عنایت حضرت سید الشهداء سلام الله علیه

توسّل به عنایت باب الله الواسع و ثار الله حضرت سید الشهداء امام همام حسین ‌بن ‌علی ‌بن ابی‌طالب سلام الله علیهما کیمیا است و مس وجود سالک را طلای ناب می‌کند. تجلی ذاتی برای سالکان بیشتر در دو حال رخ می‌دهد که یک حالش، زمان توسّل به دامن این بزرگوار است.

استاد با یک زیارت خالصانهٔ امام حسین علیه السلام به انسان کاملی چون سید‌ هاشم حداد دست یافت [۷] و مرحوم قاضی پس از زیارت حضرتش به کمال بار یافت. [۸] ایشان فرموده است:

برای رسیدن به مقامی که مطلوب من بود، وجب به وجب صحن مطهر امام حسین علیه السلام، شب تا صبح بیتوته کرده‌ام [۹].

بی‌جهت نیست که در روایات، زیارت حضرت زیارت خدا در عرش به حساب آمده است [۱۰].

مطالب مرتبط

زاد و توشه سالک

مدت سفر در سیر و سلوک

پانویس

۱. دیوان حافظ.

۲. خصال شیخ صدوق، ص۴۳۸.

۳. نشان از بی‌نشان‌ها، ج۱، ص۱۳۵.

۴. مفاتیح الجنان، زیارت جامعه.

۵. همان.

۶. همان.

۷. این مطلب را از استاد شفاهی شنیده‌ام.

۸. عطش، ص۲۵ و ۲۶.

۹. این مطلب را از استاد به نقل از یکی از شاگردان مرحوم قاضی شنیده‌ام.

۱۰. کامل الزیارات، ص۱۵۰. روایت از امام صادق علیه السلام است.

مربوط به دسته های:بایسته های سیر و سلوک -