اگر خشوع در قلب نباشد، ولی در جسد باشد، این خشوع نفاق است. این نوع نفاق در روایات هم بیان شده است؛ یعنی ظاهر و باطنش متفاوت است. قلب خشوع ندارد أمّا جسد خشوع دارد.
مؤمن باید قلب را درست کند، خشوع قلب را به‌دست آورد، قلبش خاشع للّه باشد. واقعاً خودش را در مقابل عظمت پروردگار ذلیل بداند و بعد در مقام عمل در نماز هم ذلیل و خاشع باشد، به‌طوری‌که این خشوع در جوارح و در حرکات او و در حال نمازش ظاهر و بارز شود. پس بنابراین اوّل باید قلب را تصحیح کرد و قلب خاشع للّه باشد، تا اینکه جوارح خاشع شود.
بله! حضرت رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم می‌فرماید: إیّاکُم و تَخَشُّعَ النِّفاقِ و هُوَ أَن‌یُرَی الجَسَدُ خاشِعًا و القَلْبُ لَیْسَ بِخاشِعٍ.(تحف‌العقول، ص۶۰.) «بپرهیزید از خشوع نفاق‌آمیز! که دیده شود جسد خشوع دارد أمّا قلب خشوع ندارد.»
باز حضرت رسول اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرمودند: ما زادَ خُشوعُ الجَسَدِ عَلَی ما فی القَلْبِ فَهُوَ عِندَنا نِفَاقٌ (الكافى، ج۲، ص۳۹۶.) «آنچه از خشوع جسد بیش از خضوع قلب باشد در نزد ما نفاق است.»
همچنین از رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم روایت است که فرمودند: تَعَوَّذوا بِاللَهِ مِن خُشوعِ النِّفاقِ! قیلَ: وَ ما خُشوُعُ النِّفاقِ؟ قالَ: خُشوعُ البَدَنِ و نِفاقُ القَلْبِ. (عوارف‌المعارف، ج۲، ص۳۲۸.) «خودتان را در پناه خداوند قرار دهید و از «خشوع نفاق» أعوذ بالله بگوئید. از حضرت سؤال شد: خشوع نفاق چیست؟ حضرت فرمودند: این‌است‌که بدن خاشع باشد و قلب خشوع نداشته و نفاق داشته باشد.»
پس باید قلب را درست کرد، باید خشوع نسبت به پروردگار را در قلب جاری کرد. وقتی خشوع در قلب آمد، خودبه‌خود جوارح هم خاشع خواهد شد. وقتی کسی دل‌شکسته شد و قلبش منکسر گردید، خودبه‌خود خشوع در وجناتش هم مشهود می‌شود. کسی‌که قلباً نسبت به پروردگار حالت تذلّل و خاکساری و انکسار دارد، در جسدش هم مشهود است و ظهور و بروز دارد.