عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

چگونه خداوند ثابت، موجودات متغیر را به وجود می‌آورد؟

چگونه خداوند ساکن غیر متغیر مافوق جسم بدون زمان و مکان موجودات متغیره در محدوده زمان و مکان به وجود آورد؟

علامه سید محمد‌حسین طباطبائی
پاسخ:۱

منبع:بررسى‌هاى اسلامى(به كوشش سيد هادى خسرو شاهى)، ج‌۲، ص: ۱۱۶

مسئله ربط حادث به قديم است. بايد توجه داشت كه تغيّر در تغيّر خود ثابت است و اگر در تغيّر خود متغيّر بود به ثابت تبديل مى‌شد. موجودات مادّيه كه متغيّر و حادث زمانى آنها هستند حركت جوهرى دارند و با وجودى سيال موجودند و سيال در سيلان خود ثابت مى‌باشد و از اين راه موجود متغير به علت ثابت مى‌تواند ارتباط داشته باشد. توضيح كامل اين مطلب را كه بسيار وسيع است از فلسفه صدرالمتألهين بايد به دست آورد، يك نامه گنجايش آن را ندارد.