عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

معنای وحدت وجود چیست؟

بعضى مى‌گويند تمام موجودات و هستى‌ها از وجود خدا سرچشمه گرفته، پس تمام به‌طور كلى در زمينه وحدت وجود خداست لكن به صور مختلف هستى‌ها را مى‌بينيم؛ مثلًا بعضى را درخت، بعضى را سنگ، بعضى را آدم و امثال ذلك، جواب چيست؟

علامه سید محمد‌حسین طباطبائی
پاسخ:۱

منبع: بررسى‌هاى اسلامى(به كوشش سيد هادى خسرو شاهى)، ج‌۲، ص: ۱۶۸

ادلّه و براهينى كه خدا را براى عالم اثبات مى‌كنند، عالم را فعل خدا و خدا را فاعل عالم معرفى مى‌كنند و بديهى است كه فعل غير از فاعل بايد باشد و اگر فعل عين فاعل باشد، بايد شى‌ء (فاعل) قبل از وجود خودش (فعل) وجود داشته باشد، پس عالم غير از خداست و بنابراين، اين‌كه گفته شده، «پس تمام به‌طور كلى در زمينه وحدت خدا است. الخ» غلط است.