عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

رقت قلب چیست؟

رقّت قلب چيست؟

آیت الله جوادی آملی
پاسخ:۱

منبع: نسيم انديشه دفتر اول - صفحه ۱۲۹


قلب، گاهي داراي رقّت است و گاهي هم دچار ضعف مي‌شود. ممكن است كسي بگويد، من در تمام مدت عمر خود، حتي يك گوسفند را هم سر نبريده‌ام يا بريدن سر مرغي را نديده‌ام، اين رقّت قلب نيست، بلكه ضعف نفس است، زيرا همين شخص وقتي بوي كباب گوشت گوسفندي كه مي‌خورد، به مشام فقرا مي‌رسد، در خود هيچ احساسي ندارد.

رقّت قلب و عاطفه از فضايل انساني است؛ در حالي كه ضعف نفس هيچ فضيلتي ندارد. رقّت قلب راهي است كه انسان با طي آن، بر اساس دستورات الهي، به خلق خدا خدمت مي‌كند.

رقيق القلب كسي است كه از ديدن يك فقير واقعاً متأثر مي‌شود يا وقتي از قيامت و دوزخ سخن به ميان مي‌آيد، اشك در چشمانش حلقه مي‌زند. راه رقّت قلب نيز دوري از گناه است.

امام علي عليه‌السلام مي‌فرمايد:

«ما جفّتِ الدموع إلاّ لقسوةِ القلوب و ما قست القلوب إلاّ لكثرة الذنوب»[۱] ؛

چشمها گرفتار خشكي نمي‌شود، مگر در اثر قساوت قلب، و قلب گرفتار قساوت نمي‌شود، مگر با زيادي گناه.

پانویس

۱. بحار الانوار، ج ۶۷، ص ۵۵؛ وسائل الشيعه، ج ۱۶، ص ۴۵.