عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

دلیل عقلی بر وجود مجردات چیست؟

دليل عقلى بر وجود مجردات غير از امكان اشرف؟

علامه سید محمد‌حسین طباطبائی
پاسخ:۱

منبع: بررسى‌هاى اسلامى(به كوشش سيد هادى خسرو شاهى)، ج‌۲، ص: ۱۷۷

به كتب شيخ كه قائل به امكان اشرف نيست بايد رجوع كرد، علاوه از طرق مختلف ديگر نيز وجود مجرد را (به معناى مجرد فى‌ذاته و فعله) مى‌شود اثبات كرد، مثل اين‌كه بگوييم اول صادر بايد مجرد باشد، زيرا فعليّت كمالى بالضروره خواهد داشت و اگر قوه كمالى هم داشته باشد، مادّى و مركب از ماده و صورت خواهد بود اجزاى شيئى تقدم وجودى به خود شيئى دارند، پس ماده و صورت قبل از آن صادر خواهند بود و اين خلف است. و هم‌چنين از راه تجرد صورت علميه كه به ثبوت رسيده، تجرد ذاتى نفس و از راه تجرد نفس، تجرد تام علت فاعليش را مى‌شود اثبات كرد.