فلسفه اصالت الوجودى ملاصدرا (صدرالمتألهين) با فلسفه وحدت وجودى هندو و صوفى چه فرقى دارد؟
منبع: بررسى‌هاى اسلامى(به كوشش سيد هادى خسرو شاهى)، ج۲، ص: ۱۱۳ و ۱۱۴
فلسفه ناميدن بحث‌هاى الهى كه هندو و متصوفه دارند غلط مشهورى است. فنّ هندو و متصوفه فنّ عرفان است نه فلسفه، زيرا علوم با تمايز موضوعاتشان‌متمايز مى‌شوند. موضوع فلسفه الهى مطلق موجود است، اعم از واجب و ممكن و از خواص و عوارض مطلق موجوديت بحث مى‌كند و موضوع عرفان حقيقت حق (خدا) است و از تجليّات و تعيّنات او بحث مى‌كند، و فرق اين دو فن در مسئله وجود اصيل اين است كه به نظر فيلسوف حقيقت وجود حقيقى است وسيع و صاحب مراتب مختلفه مانند مراتب مختلفه نور و هر موجودى اعم از واجب و ممكن حقيقتاً بهره‌اى از حقيقت وجود دارد ولى حقيقت وجود به نظر عارف يك واحد شخصى است منحصر به واجب و غيرواجب از ممكنات موجودند مجازاً نه حقيقتاً و مظهر وجود واجبى هستند نه مستقل در وجود و داراى حقيقت وجود (و معناى وحدت وجود اين است نه اين‌كه همه چيز خداست و خدا همه چيزِ همه چيز).