آیا معجزه و کرامت، با قانون علیت منافات دارد؟

منبع: نسيم انديشه دفتر دوم - صفحه ۱۷ و ۱۸

خدای سبحان جهان را بر اساس نظم علّی یا علّت و معلولی آفرید؛ به این معنی که هر معلولی با علتی خاص مرتبط است و از علت خاص، معلول مخصوص پدید می‌آید.

یکی از قوانین اصلی نظام علّی حاکم بر جهان هستی این است که خدا باید بشر را با تربیت و هدایت وحی و نبوت، به جاده کمال رهنمون شود. از طرفی مردم هم نمی‌دانند که فلان شخص پیغمبر است یا مدعی پیامبری، بنابراین برای تشخیص پیامبر، ناچار باید کرامت یا معجزه ارایه کنند. پیامبر باید نشانه‌ای بیاورد تا ادعای خود را ثابت کند و نشانه درستی ادعای پیامبر همان معجزه اوست، پس وحی و نبوت به همراه معجزه، جزئی از نظام علّی حاکم بر جهان است.

معجزه نظام علّی جهان را بر هم نمی‌زند، معجزه تنها خرق عادت است؛ نه خرق عليّت. اعجاز به معنی پیدا شدن معلول بی‌علت نیست، بلکه به این معنی است که این شی‌ء (معجزه) علت‌های فراوانی دارد که بعضی شناخته شده و برخی دیگر ناشناخته است (مگر برای اولیای الهی).

اگر کاری از راه علل شناخته شده صورت گیرد، با نظم علّی و عادّی مطابق است و اگر از راه علل ناشناخته صورت پذیرد، با نظم علّی مطابقت دارد؛ ولی عادّی نیست. معجزه خرق یا خلاف عادت است؛ نه خرق عليّت، پس نظام حاکم بر جهان با معجزه و کرامت بر هم نمی‌خورد. ^[۱]

پانویس