عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

آیا روایت «السعید سعید فی بطن امه و الشقی شقی فی بطن امه»، با مسئله اختیار انسان سازگار است؟

آيا روايت «السعيد سعيد في بطن امّه و الشقي شقي في بطن امّه»، با مسئله اختيار انسان سازگار است؟

آیت الله جوادی آملی
پاسخ:۱

منبع: نسيم انديشه دفتر دوم - صفحه ۵۵ و ۵۶


حديثي كه مرحوم صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه نقل كرده‌اند، چنين است:

«الشَّقِي مَنْ شَقِي فِي بَطْنِ اُمِّهِ».[۱]

سپس از وجود مبارك معصوم پرسيدند: شقي در بطن مادر شقي است، يعني چه؟ آن حضرت در پاسخ فرمود:

خدا از مسير زندگي كودكي كه در رحم مادر است، آگاهي دارد و مي‌داند كه اين كودك، كودكي و نوجواني و... خود را چگونه مي‌گذراند؛ كي به كاروان طالبان علم مي‌پيوندد، با چه كسي رفيق مي‌شود، در فلان دو راهي با اختيار خود، كدام راه را برمي‌گزيند يا با مقدم داشتن شهوت و غضب خود در كارها، با اراده خود به شقاوت روي‌مي‌آورد.

شقي بودن در رحم مادر، به اين معني نيست كه در رحم مادر، به او سرنوشت شقاوت دهند و بگويند تو حتماً بايد شقي باشي. خدا همه را سعادتمند خلق كرد و در سوره شمس فرمود:

(فَاَلهَمَها فُجورَها وتَقوها) [۲]؛ هر دو راه فجور و تقوا را به انسان نماياند.

پانویس

۱. قال رسول الله‌(صلي الله عليه و آله و سلم): «الشَّقِي مَنْ شَقِي فِي بَطْنِ اُمِّهِ وَ السَّعِيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ».(الكافي، ج۸، ص۸۱؛ من لا يحضره الفقيه،ج۴، ص۳۷۷ ).

۲. سوره شمس، آيه ۸.