« هزار و يك نكته»، كتابى است كشكولگونه، مشحون از مطالب گوناگون قرآنى، عرفانى، فلسفى، فقهى، رياضى، هيوى و... كه علامه آیةالله حسن حسن زاده آملی، آنها را در طول سى سال، نكته نكته، گرد آورده و به صورت مجموعهاى دلپذير، به زبان فارسى، به پيشگاه دانشپژوهان محقق، تقديم كرده است.
« هزار و يك نكته»، كتابى است كشكولگونه، مشحون از مطالب گوناگون قرآنى، عرفانى، فلسفى، فقهى، رياضى، هيوى و... كه علامه آیةالله حسن حسن زاده آملی، آنها را در طول سى سال، نكته نكته، گرد آورده و به صورت مجموعهاى دلپذير، به زبان فارسى، به پيشگاه دانشپژوهان محقق، تقديم كرده است.
كتاب، فاقد باببندى و فصلبندى است و نكات مختلف آن، تنها به ترتيب شماره، در پى هم ذكر شدهاند.
نكتهها، در طول و قصر با يكديگر متفاوتند؛ گاهى برخى از آنها، خود، رسالهاى است مستقل( مانند نكته سيزدهم كه در باره تجدد امثال است يا نكته يكم كه در مورد ليلة القدر و مراتب و مظاهر آن مىباشد) و برخى ديگر كوتاه و در يك سطر يا سطورى چند( مانند: نفس، در اين نشئه، صورت هيولى و در آن نشئه، هيولاى صور غير متناهيه است؛ معجزه هر نبى، مشابه صفتى آمد كهبر قوم آن نبى غالب بود تا به واسطه كمال آن قوم، در آن صفت، ذوق اعجاز را دريافتند و به يقين دانستند كه از طوق بشرى خارج است.)
استاد حسنزاده، خود، در مقدمه كوتاهى كه بر كتاب نگاشته، در وصف هزار و يك نكته، چنين آورده است:« هزار و يك نكته مأدبهاى مشحون به الوان اطعمه معنوى است كه هر نفس مستعد، به اقتضاى خويش، از آن اغتذا مىنمايد.
هزار و يك نكته، هزار و يك مطلب علمى عالى و متعالى متنوع است كه تا كنون قريب به سى سال، نكته نكته، از الهامات مستفاد و محفوظ از محضر انور مشايخ عظام رضوان الله تعالى عليهم و از بركات تدريس و تحقيق و افاضات تأليف و تصنيف و اشراقات نظر و تفكير، تدوين و تنظيم شده است.
هزار و يك نكته، عبارتند از تفسير آياتى از قرآن مجيد و تبيين حقايقى مستفاد از ذخاير موروث جوامع مأثور از عترت خاتم و تقرير دقايقى از لطايف عرفانى و تحرير لطايفى از دقايق حكمت متعالى و... هزار و يك نكته، هزار و يك اصل فصل است كه نه هزل و مطايبه را به حريم آن راه است و نه مزاح و افسانه را در حرم آن بار».
كتاب ياد شده، براى اولين بار توسط مركز نشر فرهنگى رجاء، در تابستان ۱۳۶۴ ش، در دو مجلد به طبع رسيد و بعد از آن نيز مكرر به طبع رسيده است.