شیخ محمود حلبی تولایی معروف به حلبی (۱۳۱۸- ۱۴۱۸ ه.ق) در حوزه خراسان تحصیل کرد و از مرحوم نخودکی و آقا بزرگ حکیم و میرزا محمد آقازاده نیز استفاده نموده بود، در حدود بیست و هشت سالگی به حلقه درس مرحوم میرزا می‌پیوندد. حاصل حضور چهار ساله وی در درس‌های مرحوم میرزا مجموعه یادداشت‌هایی است که بعدها به تصحیح و تأیید استاد هم رسید و هم‌اکنون با نام تقریرات (شامل اصول فقه، اصول عقاید و قرآن‌شناسی) به عنوان مهمترین تقریرات مرحوم میرزا شناخته می‌شود.
بی‌شک بزرگ‌ترین و خالص‌ترین شاگرد مرحوم میرزا شیخ محمود حلبی تولایی است[۱] وآثار به جا مانده از او ـ یعنی سخنرانی‌های اعتقادی وی که به صورت مکتوب در آمده و دروس معارف الهیه نام دارد. نشان از وفاداری کامل وی نسبت به مکتب میرزا دارد[۲] .
وی در حوزه خراسان تحصیل می‌کرد و از مرحوم نخودکی و آقا بزرگ حکیم و میرزا محمد آقازاده نیز استفاده نموده بود[۳] و خود نیز در حوزه به تدریس سطوح چون قوانین و رسائل می‌پرداخت. در حدود بیست و هشت سالگی [۴] به حلقه درس مرحوم میرزا می‌پیوندد. حاصل حضور چهار ساله وی در درس‌های مرحوم میرزا مجموعه یادداشت‌هایی است که بعدها به تصحیح و تأیید استاد هم رسید[۵] و هم‌اکنون با نام تقریرات (شامل اصول فقه، اصول عقاید و قرآن‌شناسی) به عنوان مهمترین تقریرات مرحوم میرزا شناخته می‌شود.
وی پس از واقعة گوهرشاد از مشهد هجرت نمود و حدود ۸ سال در روستا‌یی در اطراف نیشابور سکنی گزید. هرچند در سالهای پایانی دورة رضاخان به مشهد بازگشت اما پس از اندکی دروس رسمی حوزه را ترک گفت و به فعالیت‌های تبلیغی پرداخت و در این راستا به تهران رفت و ظاهرا تا پایان عمر در آنجا ماند.
وی در تهران با تأسیس انجمن حجتیه و القای دروس معارف، اندیشه‌های میرزا مهدی اصفهانی را در میان عده‌ای از تحصیل کردگان و روشنفکران آن دوران گسترش داد.
شیخ محمود حلبی از جهت اعتقادی وارث حقیقی میرزا است و از جهات روحی نیز به وی شبیه بود و هنگام سخن گفتن از حکما و عرفا از خود بی‌خود شده و به راحتی فحش و ناسزا می‌گفت که خاطرة آن در اذهان کسانی‌که خطابه‌های وی را درک کرده‌اند هست و این سیره در جمعی از اتباع وی نیز به یادگار مانده است
جالب است که وی در جلسه اول دروس معارف الهیه تأکید بلیغی بر ضرورت احترام گذاشتن به حکما و عرفا حتی محیی الدین عربی می‌نماید [۶] ولی خود وی در همان دروس و در منبرها تعابیر بسیار تندی را نثار حکما و عرفا می‌نمود و فحش و ناسزا می‌گفت [۷]
۱. زندگی‌نامه وی که با نام طلایه دار آفتاب توسط انجمن حجتیه به چاپ رسیده‌است منبع اصلی این بخش می‌باشد
۲. سرّ این مسأله آشنائی نسبی وی با حکمت و عرفان بود که سبب شد نظرات و دغدغه‌های میرزا را به شکل صحیح متوجّه گردد.
۳. نگاه حوزه، شمارة۳، ص۱۲
۴. طبق نقل طلایه دار آفتاب وی علاوه بر حضور در درس اصول میرزا چهار سال نیز در درس معارف وی شرکت نموده است و هشت سال تبعید بوده چندی پیش از شهریور ۱۳۲۰ به مشهد بازگشته است.(رک: طلایه دار آفتاب، ص۳۴ ،۳۸، ۴۳) بنا بر این تقریباً باید پیش از ۱۳۰۷ و حدود ۲۸ سالگی در درس میرزا شرکت نموده باشد ولی به احتمال قوی تر با توجه به وقوع حادثة کشف حجاب در۱۳۵۴ه.ق( ۱۳۱۴ه.ش) باید تبعید وی حدود ۶ سال و شرکت در دروس میرزا در حدود ۳۰ سالگی باشد.
۵. . مکتب تفکیک، ص۲۲۶
۶. دروس معارف الهیه، جلسه اول، ص۲
۷. به عنوان نمونه رک: آئین و اندیشه، ص۲۳؛ اندیشه حوزه، آذر و دی ۸۷، ص۱۵۵، مصاحبه با آیة الله واعظ زاده خراسانی