عرفان و حکمت
عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
تبیین عقلی و نقلی عرفان و حکمت و پاسخ به شبهات
صفحه‌اصلیدانشنامهمقالاتتماس با ما

آیا همه انسان‌ها عذاب قبر دارند؟

روشن است كه مرگ براي مؤمن شيرين است و مؤمن از مرگ استقبال مي‌كند؛ ولي در برخي روايات آمده است كه همه عذاب قبر دارند؛ حتي در مورد فاطمه بنت اسد نقل شده كه وقتي از دنيا رفت، رسول اكرم‌ صلي الله عليه و آله و سلم پيراهن خود را بر وي پوشاند و در قبرش خوابيد تا فشار قبر او را نيازارد. در اين مورد توضيح دهيد.

آیت الله جوادی آملی
پاسخ:۱

منبع: نسيم انديشه دفتر دوم - صفحه ۲۹ و ۳۰


فشار قبر نوعي عذاب است. مؤمن ناب و محض، عذاب قبر هم ندارد. اگر مؤمن به بعضي گناهان آلوده بود، ممكن است در حال احتضار كمي مشكل داشته باشد يا در قبر اندكي سختي ببيند تا پاك شود؛ ولي اگر مؤمني ايمان ناب داشت، در حال احتضار يا قبر، هيچ عذابي نمي‌بيند. بعضي امور دنيايي نيز رنج است، نه عذاب؛ مانند رنج پيري و بيماري كه لازمه حيات طبيعي است.

خوابيدن پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم در قبر فاطمه بنت اسدٍّ يا پوشاندن پيراهن خود بر وي نيز وسيله راحت‌تر بودن او در قبر است. او در باغي از باغ‌هاي بهشت آرميده است؛ باغي كه با آن حركت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم شكوفاتر و آراسته‌تر مي‌شود.

البته احساس غربت، تنهايي و وحشت در آستانه رحلت از دنيا و ورود به آخرت وجود دارد؛ ولي در روايات آمده است كه هنگام احتضار مؤمن، ائمه(عليهم‌السلام) حضور مي‌يابند و مؤمن با ديدن آنها چنان شادمان مي‌شود كه با آغوش باز از مرگ استقبال مي‌كند، پس در اين زمينه بايد به دو نكته توجه داشت:

۱. ترس از عذاب قبر و احتضار، موجب نجات انسان است.

۲. عذاب قبر و احتضار براي گروه خاصي وجود دارد؛ نه همه مؤمنان.